Prekonsepsiyon dönemi olarak adlandırılan gebelik öncesi dönem, sağlıklı bir bebek sahibi olmak isteyen çiftlerin kendilerini fiziksel ve psikolojik olarak hazırlayabileceği bir süreçtir.

Gebelik öncesi muayene, hem gebelik ve doğum süresince problem yaratılabilecek risk faktörlerini belirlenmesini hem de gebelik öncesi tedavi gerektiren kansızlık veya diyabet gibi hastalıkların tespitini ve tedavisini kapsar. Tüm bu değerlendirmelerin ışığında gebelik takip planı tekrar değerlendirilir.

Gebelik Öncesi Muayene Neleri İçerir?

• Jinekolojik muayene ve ultrasonografi ile üreme organları incelenir.
• Pap-smear testi uygulanır.
• Anne adayının kullanmakta olduğu ilaçların gebeliğe uygunluğu gözden geçirilir.
• Daha önceki gebeliklerde düşük, dış gebelik, ölü doğum veya erken doğum gibi problemler yaşamış hastalarda risk azaltmaya yönelik ek önlemler alınır.

Ayrıca gebelik öncesi değerlendirmede anne ve baba adayının kendilerinde veya yakınlarında Akdeniz anemisi, orak hücreli anemi, kistik fibrosis ve benzeri kalıtsal özellik gösterebilecek bir hastalığın var olup olmadığı araştırılır.

Ailesinde veya kendisinde hastalıkları olan veya bu hastalıklar için taşıyıcı olan kadınların eşleri ile birlikte değerlendirilmeleri ve genetik danışmanlık almaları gerekir.

Anne adayının genel bir muayenesi yapılarak gizli veya açıkta olan herhangi bir hastalığı olup olmadığı araştırılır. Herhangi bir sorun saptandığında ise ilgili uzman doktora konsülte edilerek bu problemin önemi ve gebeliği ne oranda etkileyebileceği araştırılır. Herhangi bir nedenden ötürü sürekli kullanılan ilaçlar varsa gebelik döneminde bu ilaçların kullanılmalarının uygun olup olmadığı değerlendirilir.

Gebelik Öncesi Muayene Neden Önemlidir?

Genel olarak gebe kalmadan önceki dönemde anne adayının yaşantısında bazı değişiklikler yapılması vücudunu gebeliğe hazırlaması açısından gereklidir.

Günümüzde kadınlar ekonomik özgürlüğünü sağlamak, iyi bir yaşam sürdürebilmek veya kariyer yapmak gibi çeşitli nedenlerle gebeliği ertelemektedirler. Bebek sahibi olmak isteyen çiftler hayatın diğer alanlarında olduğu gibi bu konuda da plan yapmak zorunda kalmaktadırlar. Anne adayının gebelik öncesi bilinçli olması ve isteyerek planlı bir gebeliğe karar verilmiş olması gebelikte ortaya çıkabilecek pek çok rahatsızlığı önleyecektir. Bu nedenle ‘Gebelik Düşüncesi’ anneliğe atılan ilk adımdır. Gebeliğe hazır olmayan bir anne adayının gebeliğindeki ilk üç ay adaptasyon olarak zorlu geçebilir. Ancak gebeliği psikolojik olarak kabullendikten sonra bir rahatlama hissedilir ve genellikle sorunların pek çoğu halledilmiş olur. Burada yapılan en sık hata ise acele karar verip gebeliğin kürtajla sonlandırılmasıdır.

Anne adaylarının düşünmesi gereken konulardan biri de hayattaki sorumlulukların belirlenmesidir.

Bebeği, eşi, ailesi, evdeki sorumlulukları, iş hayatı ya da özel hayatı büyük bir sorumluluk kütlesi olarak görülebilir ve bu kadar çok sorumluluk ve anne adayının gözünü korkutabilir. Özellikle eşlerin her ikisinin de çalıştığı ailelerde bebeğin bakımı ve duygusal ihtiyaçlarının da karşılanması gerektiği göz önüne alınarak planlama yapılmalıdır. Unutulmaması gereken nokta, anneye hem gebelik döneminde hem de doğum sonrası dönemde bu kadar çok sorumluluğun yüklenilmemesi gerektiğidir. Anne adayı, yükünün arttığı dönemlerde evde ve işte bir süre yalnızca acil ve önemli olan işlerle ilgilenebilmelidir. Bazı işleri başkalarına devretmeyi denemek örneğin işyerinde iş arkadaşlarından, evde eşinden, varsa diğer çocuklarından veya yakınlarından yardım almak anne adayını rahatlatacaktır.

Çiftler, hamilelik sürecine ilk adımlarını hem maddi hem manevi açıdan kendilerini hazır hissettiklerinde uzman bir hekim desteği ile atmalıdırlar.

Gebelik Öncesi Yapılması Gereken Rutin Testler

• Tam kan sayımı
• Tam idrar tahlili
• Karaciğer ve Böbrek fonksiyon testleri
• Hepatit B, Hepatit C, AİDS ve ilgili testler
• Kızamıkçık, Toksoplazma, CMV ile ilgili testler
• Açlık kan şekeri ve diyabet açısından risk değerlendirmesi
• Tiroit fonksiyonu testleri
• Kan grubu