Gebelik Takibinin Önemi

Gebelik takibinin üç ana bileşeni gebeliğin risk değerlendirmesi, anne ve bebek sağlığının geliştirilmesi ve gerektiğinde müdahale edilmesidir.

Yüksek kaliteli doğum öncesi bakım, anne ve bebekte komplikasyonların zamanında tanınmasını ve tedavisini sağlar. Hamilelik ve doğum komplikasyonları, küresel olarak üreme çağındaki kadınlarda önde gelen morbidite ve mortalite nedenidir.

Doğum öncesi bakımın temel amacı, anne riskini en aza indirirken sağlıklı bir yenidoğanın doğumunu sağlamaya yardımcı olmaktır. Bu hedefe ulaşmayı artıran faktörler;

• Gebelik yaşının erken ve doğru tahmini
• Anne ve bebek açısından yüksek risk altındaki gebeliklerin belirlenmesi
• Anne ve bebeğin sağlık durumunun sürekli değerlendirilmesi
• Morbiditeyi önlemek veya en aza indirmek için (mümkünse) müdahale ile sorunların öngörülmesi
• Sağlığı geliştirme, eğitim, destek ve ortak karar almaya yönlendirmedir.

1. Birinci Trimester (İLK 3 AY)

İlk ziyarette:

• Hamilelik kaydının açılması ve genel muayene (kilo, boy, tansiyon...).
• Hamilelik öncesi ziyaret yapılmamışsa tam kan analizi yapılır
• 12. hafta civarında ultrason muayenesi yapılır. Burada embriyoların sayısı, şekilleri, kalp atışları aranır. Fetüsün boyutunun gebelik haftalarına karşılık gelip gelmediği görülür. Nukal saydamlık ölçülür (Down sendromu gibi bazı kromozomopati riskini değerlendirmek için kullanılan boyunda sıvı birikimi), uterus ve yumurtalıkların durumu değerlendirilir.

Kromozomopati riskinin incelenmesi: temel inceleme, trizomi 21, 18 ve 13 gibi hastalıklar için risk rakamlarının elde edildiği ilk üç aylık dönemin biyokimyasal taramasıdır. Bu sonuçlar, çeşitli değişkenlerin analizine karşılık gelir. Şu anda, anne kanından fetal DNA elde edilerek kromozomopati riskinin de analiz edildiği, non-invaziv prenatal test adı verilen başka bir test daha bulunmaktadır.

Bu üç aylık dönemde risk önleyici öneriler şöyle özetlenebilir:

• Kendi kendinize ilaç kullanmaktan kaçının
• Çeşitli ve dengeli beslenin, egzersiz yapın, alkol ve sigaradan uzak durun
• Folik asit kullanmaya başlayın/ gebelik öncesi kullanmaya başladıysanız devam edin
• İyotlu tuz kullanın
• Ağız-diş muayenelerinizi yaptırın

2. İkinci Trimester (3-6 AY)

• hafta civarında ultrason muayenesi yapılır. Annenin ve bebeğin mevcut durumu ölçülüp gözlemlenir, detaylı ultrason ile fetal malformasyonların varlığı taranır.
• Diyabet ve kan uyuşmazlığı testleri yapılır
• Hamilelikte anemi yaygındır. Bu nedenle demir açısından zengin bir diyet ve bazı durumlarda takviye tavsiye edilir
• Genellikle 28. haftada gebelik eğitimleri başlar
• Kontrol ziyaretleri 4-6 haftada bir olmak üzere devam etmelidir.

3. Üçüncü Trimester (6-9 AY)

• hafta civarında ultrason muayenesi yapılır, bebeğin mevcut durumu, büyümesi ve pelvise göre nasıl konumlandığını değerlendirilir.
• Vajina ve rektum girişinden örnek alınarak 35-37. haftalar arasında grup B Streptococcus agalactiae testi yapılır. Pozitif çıkması durumda bebeğin kolonizasyonunu önlemek için doğum günü antibiyotik verilecektir çünkü bu bakteri bebeğe zararlı olabilir.
• Hastanenizin protokolüne bağlı olarak, 36-40. haftalar arasında hem sizin hem de bebeğinizin sağlığını (monitör ve ultrason) değerlendirmek için daha kapsamlı bir takibe başlayacaksınız.
• 37-40. haftadan itibaren 1-2 haftada bir ve 40. haftadan sonra haftada 1 ila 3 kez doktor ziyareti yapılır.

Tüm bu kontrollerin yanı sıra hamile kadının sağlıklı beslenmesi, fiziksel aktivite yapması ve alkol ve sigaradan uzak durması da önemlidir.