Dünyada her yıl milyonlarca gebelik testi satılmaktadır. Eczaneden alınan ve evde yapılan gebelik testlerine evde gebelik testi veya prediktör adı verilmektedir. Anne adayları genellikle gebe olup olmadıklarını ilk olarak kendileri öğrenmek isterler. Bu nedenle evde yapılan gebelik testleri kişiye özel testlerdir. Çünkü test sonucunu sadece siz bilebilirsiniz, sizden başka kimse öğrenemez. Bu özel durum çoğu kadın için çok önemlidir.

Gebeliğin Oluşumu

Erkekten gelen spermin kadındaki yumurta hücresini tüplerde döllemesiyle beraber büyük mucize gerçekleşir ve gebelik başlamış olur. Döllenmiş yumurta 3-4 gün süren bir yolculuk sonunda rahme ulaşır ve rahme gömülmeye başlar. Gebelik rahim iç zarına yerleştiği andan itibaren (döllenmeden 6 gün sonra) kana HCG (Human Chorionic Gonadotropin) adı verilen bir hormon salgılar. En dış hücre tabakasında salgılanan bu gebelik hormonunun kanda veya idrarda saptanması gebeliğin kesin işaretidir.

Tüm gebelik testlerinde esas, artan bu gebelik hormonunun ölçümüne dayanır. Gebelik hormonu önce kanda yükselmeye başlar, belli bir eşik değeri geçtikten sonra idrar ile atılmaya başlar. Böylece idrarda gebelik testi pozitif çıkar. İdrardan bakılan gebelik testinin pozitif çıkabilmesi için bu eşik değeri aşmalıdır. Bu nedenle henüz idrarda gebelik testinin negatif olduğu dönemlerde gebelik ancak kanda gebelik testi ile kesinleşir. Gebeliğin kesin tanısı için kan tahlilleri dışında ultrason da kullanılabilir. Ultrason ile gebelik görülebilmesi için belli bir zaman geçmesi gerekir.

Özetlersek sırasıyla; ilk önce kanda gebelik testi, arkasında idrarda gebelik testi pozitifleşir ve sonrasında gebelik ultrason ile görülmeye başlar.

Kadınlarda özellikle yumurtlama zamanında kanda seviyesi yükselen LH hormonunun yapısı gebelik hormonuna (HCG) çok benzediği ve yanlış sonuçlara neden olabildiği için HCG hormonun beta fraksiyonu diğer bir deyişle ß-HCG ölçümü yapılır.

İdrarda Gebelik Testi

Evde yapılan gebelik testleri kişiye özel testlerdir. Kadınlar genellikle gebe olup olmadıklarını ilk önce kendileri öğrenmek ister ve bazı durumlarda da kimsenin sonucu öğrenmesini istemezler. Ancak idrardan yapılan gebelik testlerinde bazen yanlış sonuçlar olabilir. İdrarda yapılan gebelik testleri cinsel ilişkiden en erken 13-14 gün sonra pozitifleşmektedir. Yani cinsel ilişkiden hemen sonra yapılmasının hiçbir anlamı yoktur. En az 1 haftalık adet gecikmesi sonrası test güvenilirdir. Hatalı sonuçlar veren gebelik testleri kadınlarda hem psikolojik hem de fiziksel travmalara sebep olabilir. Bu nedenle gebelik testlerini kullanırken oldukça dikkatli olunmalıdır.

İdrar testinde pozitif sonucun hata olasılığı düşüktür. Ancak test negatif saptandığında hata olasılığı veya gebeliğin çok erken döneminde olma olasılığı unutulmamalıdır. Negatif sonuç varlığında adette gecikme devam ediyorsa 5-7 gün sonra test tekrarlanmalıdır.

İdrarda Gebelik Testi Nasıl Yapılır?

Her gebelik testinin kendine özgü özellikleri vardır ve uygulamalar farklılıklar gösterebilir. Bu nedenel eczaneden alınan gebelik testlerinin mutlaka kullanma talimatına göre kullanılması gerekir. İdrarda gebelik testleri genelde sabah alınan ilk idrar örneğinde ve orta idrar akımında yapılmalıdır. Yani bir miktar idrarı boşalttıktan sonra gelen idrardan testin alınması uygundur. Test için idrar bir kaba yapıldıktan sonra örnek idrarın bir damlalıkla alınması ve bunun test kitinin üzerine damlatılması veya bir kabın içine konan idrarın içine gebelik testi çubuğunu batırıp bir süre beklenilmesi en uygun yöntemlerdir. Belli süre sonunda çubukta çıkan çizgilere göre gebe olma durumu veya gebe olmama durumu değerlendirilir.

Çift çizgi veya pozitif işareti (+) gebeliğin olduğu anlamına gelir. Tersi olarak da tek çizgi veya negatif işareti (-) gebeliğin olmadığını gösterir.

Eğer çizgilerden bir tanesi soluk, bir tanesi koyu renkte ise bu da erken dönemde bir gebeliğin olduğu anlamına gelmektedir.

İdrarda gebelik testi yaparken sırası ile şu adımlara uyulmalıdır:

• Öncelikle aldığınız testin kullanma talimatını okuyunuz. Testlerin çalışma prensibi aynı olsa da aralarında küçük kullanım farklılıkları olabilir.
• Temiz ve kuru bir bardağa veya kaba idrar yapılmalıdır. Bardak plastik veya cam olabilir.
• Mümkünse test sabah alınan ilk idrar örneğinde ve orta idrar akımında yapılmalıdır. Yani örneğin bir miktar idrarı boşalttıktan sonra gelen idrardan alınması uygundur.
• Gebelik testinin üzerine 2-3 damla idrar damlatılmalıdır. Damlalık genellikle gebelik testinin içerisinden ayrı olarak mevcuttur. Diğer seçenek de testin idrar kabı içine dik şekilde batırılmasıdır.
• İdrarı damlattıktan sonra 3-5 dakika kadar beklenir ve sonuç okunur. Sonuç okumak için kullanma talimatında yazan sürenin aşılmaması gerekir.
• Sonuç değerlendirilirken tek çizgi belirirse gebelik yok, çift çizgi belirirse gebelik var anlamına gelir. Çizginin bir tanesinin soluk olması gebeliğin çok yeni olabileceği anlamına gelir. Hiçbir çizgi görülmemesi ya da C (kontrol) çizgisinin belirmemesi testin geçersiz olduğu anlamına gelir, test tekrarlanmalıdır.

Evde Gebelik Testi Yanlış Sonuç Verebilir Mi?

Kadınlarda hamilelik olduğunda ilk önce kanda gebelik testi pozitifleşmektedir. Kanda yeterli bir düzeye ulaştıktan sonra idrarda atılmaya başlar. Bu nedenle HCG hormonu önce kanda yükselir, yani gebelik testi ilk olarak kanda bulgu vermeye başlar daha sonrasında da idrarda çıkmaya başlar. Bunun için en azından ilişkiden 13-14 gün geçmesini beklemekte fayda vardır. Ayrıca testin bozuk olması, son kullanım tarihinin geçmesi de hatalı sonuçlara yol açabilir.

Evde yapılan gebelik testlerinde HCG hormonu değişik seviyelerde olduğundan gebelik testlerinin hassasiyeti farklıdır. Genelde B-HCG 50 ünitenin altındaysa test sonuç vermez. Bu nedenle gebeliği erken dönemde olan kişi, gebe olduğu halde idrar testinde gebe olmamış gibi sonuç çıkabilir. Bu yüzden kesin sonuç için kan testinin yapılmasında fayda vardır.

Eğer çizgilerden bir tanesi soluk, bir tanesi koyu renkte ise bu da erken dönemde bir gebeliğin olduğu anlamına gelmektedir. Bu testin sonucunu yorumlarken mutlaka içindeki prospektüsü okumanızda fayda vardır.

Kısırlık tedavilerinde kullanılan HCG (yumurta çatlatma) iğneleri de gebeliğin yanlış bir şekilde pozitif çıkmasına neden olabilir. Bu nedenle HCG iğneleri yapıldıktan sonra gebeliğin tanısı için en az 13-14 gün geçmesi gereklidir ve genellikle idrardan değil kandan test ile değerlendirilir.

İdrarda gebelik testi yaptığınızda sonuç negatifse bu sizin kesin olarak gebe olmadığınızı göstermez. Ama gebelik testi pozitif ise bu sizin büyük olasılıkla gebe olduğunuz anlamına gelmektedir.

Bazen yumurtlamanın geç gerçekleşmesi sebebiyle de negatif sonuçlar çıkabilir. Yani bu günlerde yapılan gebelik testlerinden negatif sonuç çıkması, gebe olunmadığı anlamına gelinmez. Bu sebeple garanti sonuç süresi için, adet döneminin beklenmesi ve adet gerçekleşmezse gebelik testinin yapılması daha garanti sonucu verir. Adet geciktiği zaman gebelik testi yapıldığında sonuç yine negatif çıkarsa, 1 hafta sonra gebelik testi tekrar yapılmalıdır.

Gebelik Testinde İkinci Çizginin Silik Olması Ne Anlama Gelir?

İkinci çizginin silik görülmesi sonrasında sağlıklı bir hamileliğe sahip olunabilir veya kimyasal düşük gibi bir durumla karşı karşıya kalınabilir veya hiç gebelik oluşmamış bile olabilir. Bu durumu netleştirmek için test 3-4 gün sonra tekrar edilmelidir veya kanda gebelik testi yapılmalıdır.

İlaçlar Gebelik Testinin Sonucunu Etkiler Mi?

İçinde HCG hormonu içeren ilaçlar (çatlatma iğneleri) haricinde hiçbir ilaç gebelik testinde hatalı sonuçlara yol açmaz. Yani doğum kontrol hapları, ağrı kesiciler, antibiyotikler, alkol ya da sigara kullanımı gebelik testlerinin sonuçlarını etkilememektedir.

Biyokimyasal Gebelik Nedir?

Kanda HCG hormonu 10 ünitenin üzerinde saptanırsa bu kişinin gebe olduğu anlamına gelir. Fakat gebeliklerin hepsi normal şekilde devam etmez. Bazı durumlarda HCG hormonu belli bir seviyeye yükselir, daha sonra da düşer. Ultrasonda gebelik kesesi görülmeden HCG’nin düşmesi, birkaç gün adet gecikmesi sonrası, kişinin âdet kanamasıyla karakterize bir durumdur. Buna “kimyasal gebelik” veya “biyokimyasal gebelik” adı verilir. Yani gebelik oluşmuş ve embriyo çok küçükken rahim içinde tutunamadan atılmıştır. Aslında tüm gebeliklerin yarıya yakını bu şekilde erken dönemde düşükle sonuçlanmaktadır. Tabi pek çok kişi gebelik testini bu erken dönemde yaptırmadığından dolayı hamile olduğunun farkına varmadan birkaç günlük adet gecikmesi sonrasında adet görmektedir.

İdrardan Gebelik Testi Gebeliğin Sağlıklı Olduğunu Gösterir Mi?

İster idrardan ister kandan yapılmış olsun, gebelik testlerinin pozitif çıkması sadece gebe olduğunuzun bir göstergesidir. Bu sonuç, gebeliğin veya bebeğin sağlığı hakkında çok sınırlı bilgiler verir. Gebeliğin rahim içinde gelişen sağlıklı bir süreçte olduğunu gösteren en değerli bulgu ultrasondur.

Kanda Gebelik Testi

Beta HCG testi yani kanda gebelik testi gebelik tayininde kullanılan, güvenilir ve hızlı sonuç veren bir hormon testidir. Sperm hücresi, yumurta hücresini dölledikten sonra kadın vücudu B-HCG hormonu salgılamaya başlar. Başlangıçta çok düşük düzeyde salgılanan ve bu sırada testler ile kanda düzeyi saptanamayan hormon seviyesi döllenmiş yumurtanın rahime gömülmesinden sonra hızla yükselir ve saptanabilir hale gelir.

Kanda Gebelik Testinin Kullanım Alanları

Gebeliğin oluşması ile birlikte döllenmeden sonraki 8-9. günlerde yükselmeye başlayan HCG düzeyleri, her geçen 48 saatte ikiye katlanmaktadır. Buna “doubling time” (ikiye katlanma süresi) adı verilmektedir. İlerleyen gebelik haftalarında ikiye katlanma süresi zaman geçtikçe hız keserek yavaşlamaktadır. Bu artış düzeyinden faydalanarak birçok hastalığın tanısı konabilmektedir. Özellikle dış gebelik söz konusu olduğunda bu ikiye katlanma süresinden faydalanarak tanı ve tedavi planlanır. Bu durum ayrıca üzüm gebelik de denen mol gebeliğin tanı ve tedavi takibinde kullanılır.

10. gebelik haftasına kadar HCG hormonu anne kanında giderek artmaya devam eder ve 10. gebelik haftasında en yüksek değere yani yaklaşık 100.000 mIU/ml değerine ulaşır. Bu haftadan sonra gebeliğin orta dönemine kadar 20.000 mIU/ml değerlerine kadar düşer ve doğuma kadar bu değerlerde sabit kalır.

12.-13. gebelik haftalarından itibaren, plasentanın gebeliğin devamı ile ilgili fonksiyon alarak hormon üretimine başlaması ile birlikte yumurtalıklardan salgılanan progesteron hormonuna ihtiyaç azalmaktadır.

HCG hormonu ayrıca gebelikte tarama testi olarak kullanılan İkili Test ve Üçlü Test ’in bir bileşeni olarak kullanılmaktadır. HCG’nin her iki testte de normalden yüksek düzeylerde olması Down sendromu riskinin arttığını göstermektedir.

Sağlıklı Gebelikte Normal Beta HCG Düzeyleri

Sağlıklı bir hamilelikte normal Beta HCG düzeyleri oldukça değişik seyretmektedir. Bu nedenle HCG hormonu düzeyine bakarak hem gebelik haftasını tahmin etmek hem de bebeğin sağlığı hakkında yorum yapmak çok doğu bir yol değildir. Ancak arka arkaya bakılan seri ölçümler ile gebeliğin büyümesi hakkında bilgi alınabilir.

Teorik olarak kanda 10 mIU/ml üzerinde HCG hormonu düzeyinin saptanması ile "gebelik teşhisi" konulabilir. B-HCG değeri kabaca gebelik haftası hakkında fikir verebilir ama tam hafta hesabında kullanımı yanıltıcı olabilir. Gebeliğin kesin haftasını söylemek için ultrason değerlendirmesi yapılmalıdır.

Kanda Gebelik Testi Nasıl Yapılır?

• Kanda gebelik testinin aç veya tok karnına yapılması fark etmez. Günün her saatinde yapılabilir.
• Az miktarda kanın tüp içine alınması yeterlidir.
• Sonuç genellikle 1-2 saatte çıkmaktadır.
• Sonucun 10’dan düşük olması negatif olduğu anlamına gelir, yani gebelik yoktur.
• Test sonucunda gebelik var diyebilmek için genellikle 10'den yüksek rakamlar gerekir. 0 ile 10 arasındaki rakamlar şüphelidir ve hamilelikten emin olmak için 2 gün sonra testi tekrar etmek gerekir.

Sonuç olarak kanda bakılan B-HCG hormonu, idrar testinin saptayamadığı veya ultrason ile görülemeyen gebeliklerin tespitinde kullanılmasının yanında, dış gebelik, düşük, mol gebeliği gibi durumların teşhisinde ve takibinde de kullanılan çok değerli bir testtir. Ayrıca B-HCG düzeyleri yumurtalık kanseri, idrar torbası kanserleri, erkeklerde testis kanserleri söz konusu olduğunda da yükselir.

Gebeliğin Ultrasonla Tanısındaki Kurallar

Gebelik 5 haftalık olduğunda sıklıkla karından (abdominal) ultrason ile görülemez ancak vajinal ultrasonla gebelik kesesi görülebilir. Karından ultrasonla görülebilmesi için gebeliğin en az 6 haftalık olması gerekir, yani adetin 2 hafta gecikmesi gerekir.

Kanda gebelik testi (B-HCG) değeri 1000-1500'e ulaştığında transvajinal ultrason ile, yaklaşık 4000-6000 ulaştığında ise karından yapılan ultrasonla gebelik kesesi görülebilir. Embriyo kese, çapı yaklaşık olarak 25 mm.’ye ulaştıktan sonra görülür.

Gebelik testinin pozitif çıkması vücutta gebelik varlığının kesin kanıtıdır. Ancak gebelik, rahim içine yerleşmiş sağlıklı bir gebelik olmayabilir, hatta rahim dışında da gelişen bir gebelik (dış gebelik) olabilir. Gebeliğin rahim içinde olup olmadığı sadece ultrasonla saptanabilir.